İşe İade Davası Nasıl Açılır? İşe İade Olur Muyum?

İşe İade Davası Nasıl Açılır? İşe İade Olur Muyum?

İşe İade Davası Nasıl Açılır?

İşveren her durumda haklı bir sebeple işçinin işine son vermeyebilir. Böyle durumlarda işçinin korunması hem toplumsal hem de ekonomik olarak oldukça önemlidir. Kanun koyucu da olası hak kayıplarının önüne geçmek amacıyla işe iade davasını düzenlemiştir. Bu dava ile haksız şekilde işten çıkarılmış kişilerin işe dönmesi veya dönemese de ek bir tazminata hak kazanması sağlanır.

İşe iade davasına başvurabilmek için öncelikle kişinin iş güvencesi kapsamında olması ve haksız fesihle işten çıkarılmış olması gerekir. İş güvencesi kapsamında olmak da kanunda bazı şartlara bağlanmıştır. Bu şartlar şu şekildedir:

• Kişi İş Kanunu ya da Basın İş Kanunu kapsamında bir işçi olmalıdır.
• Çalıştığı iş yerine en az 30 işçi çalışıyor olmalıdır.
• İşçi bu işyerinde en az 6 ay çalışmış olmalıdır. Yer altı işlerinde bu şart aranmaz.
• Çalıştığı işyerinde işveren vekili konumunda olmamalıdır. Burada vekalet ilişkisi değil yönetimle ilgilenme, emir ve talimat verme, işçi çıkarabilme gibi kıstaslar dikkate alınır.
• Feshedilen sözleşme belirsiz süreli olmalıdır.

İşe İade Olur Muyum?

İş güvencesi dışındaki bir diğer şartımız ise işçinin haksız fesihle işten çıkarılmış olmasıdır. Kanunda fesih sebepleri gösterilmiştir. İşveren bunlardan birine dayanarak veya fesih süresine uyarak çalışanlarını çıkarabilir, bunda bir engel bulunmamaktadır. Ancak bu kurallara uymaksızın yapılan fesihler haksız fesih olarak adlandırılır. Bu da işçiye işe iade davası açma ve çeşitli tazminatlar isteme hakkı verir. Haklı fesih hallerini şu şekilde saymak mümkündür:

• İşçinin performans ve verim düşüklüğü
• İşçinin hastalık sebebiyle sık sık devamsızlık yapması veya işine devam edemeyeceği bir hastalığa yakalanması
• İş yapabilme yeteneğinin düşüşü ya da kaybı
• İşiyle ilgili sertifika, ehliyet vb. bir belgenin geçici ya da sürekli olarak kaybedilmiş olması
• İşçinin işini yetersiz, eksik veya kötü şekilde yerine getirmesi
• Haklı neden olmaksızın sık sık devamsızlık yapması
• İşyerindeki çalışma düzenini ve barışı bozması
• Amire ya da çalışma arkadaşlarına saygı sınırını aşan söz ve davranışlarda bulunması
• Güven sarsıcı davranışlarda bulunması
• İşverene zarar verme ya da zarar vereceği yönünde endişe yaratması
• Talimatlara uyulmaması
• İş saatleri içinde kendi amaçları için sık sık internete girilmesi

Bunlar dışında işveren işletmenin gerekleri sebebiyle, örneğin istihdam fazlalığı vb., de işçi çıkarabilir. Ayrıca haklı sebeplere dayansa da yazılı olmayan, objektif unsurlar içermeyen dilekçeler de haklı fesih sayılmaz. Bu şekilde bildirimlerle işten çıkarılmış kişilere de işe iade davası açmayı tavsiye ederiz.

Mahkeme Ne Karar Verir?

İşe iade davası süreci başlangıcında, Haklı fesih nedenleri içerisinde yer alan sebepler olmaksızın işten çıkarılan işçi, fesih süresine de uyulmamışsa işe iade davası açar. Ayrıca haklı nedene dayansa dahi iddialar gerçek dışıysa ya da yeterli ağırlığa ulaşması beklenmediyse de İşe iade davası açılır.

Kanunda yer alan şartların yanında arabuluculuk dava şartlarının da eklendiğini söylememiz gerekir. Son düzenlemelerle işçi, fesih haberini aldıktan sonraki 1 aylık sürede işe iade davası açılmadan önce arabulucuya başvurmalıdır. Yaşanan süreçte işçi ve işveren taraf anlaşamaz ise son arabuluculuk tutanağın düzenlendiği tarihten itibaren 2 hafta içinde işe iade davası açılmalıdır.

İşe İade Dava Sonrası Ne Yapmam Gerek?

İşe iade kararının kesinleştiği tarihten itibaren 10 gün içinde işçi işverene başvurarak iadesini talep etmek zorundadır. Bu talepten sonra işveren 1 aylık bir süreye ve 2 seçimlik hakka sahip olur.

İşçiyi işe geri almayı seçerse boşta geçen süre için işçinin alacağı ücretleri ve diğer hakları öder. Ancak boşta geçen süre 4 ayı aşıyorsa da ödenecek tutar en fazla 4 aylık olarak hesaplanır. Ayrıca sendikal ayrımcılık vb. durumlarda da bunlara ilişkin tazminatları ödemek zorundadır.

İşe geri aide davası sonucunda İşçiyi geri almamayı seçtiği durumlarda ise yine boşta geçen süreye ilişkin hakları ve gerekli tazminatları öder. Ek olarak bu durumda mahkeme, işvereni işçinin 4 ila 8 aylık ücreti tutarında iş güvencesi tazminatı ödemeye de mahkum eder.