Disiplin Cezası Alan Memurun Hukuki Hakları
657 Memur Disiplin Cezaları
Disiplin Cezası Alan Memurun Hukuki Hakları
Kamu işlerini yürütmekle görevli ve meşhur 657 sayılı kanuna tabi kişiler memur olarak adlandırılır. Disiplin cezaları da memurların kamu görevlerini eksik, hatalı yahut kendi çıkarları doğrultusunda yerine getirmeleri sonucu gündeme gelir. Memurun aktif çalışan olması da gerekmemektedir. Emekli, istifa etmiş veya görevden uzaklaştırılmış memur hakkında da uygulanabilir.
Memur Disiplin Cezaları kanunda sınırlı şekilde sayılmıştır. Sayılan cezalar dışında bir ceza kanunilik ilkesine aykırı olacağından verilemez. Bu cezalar şu şekilde sıralanabilir:
- Uyarma Disiplin Cezası
- Kınama Disiplin Cezası
- Aylıktan Kesme Disiplin Cezası
- Kademe İlerlemesinin Durdurulması Disiplin Cezası
- Devlet Memurluğundan Çıkarma Disiplin Cezası
Memurun Disiplin Suçlarında Savunma Hakkı
Kişiye bir ceza verilebilmesi için anayasa belirli şartlar getirmiştir. Bu şartlardan biri de savunma hakkıdır. Buna göre kişi usulüne uygun dinlenilmeden ceza verilemez, verilmiş olan ceza da hukuka aykırıdır. Soruşturma başladıktan sonra fiili gerçekleştiren kişiye hazırlanması ve savunmasını yapması için en az 7 günlük bir süre verilir. Bu süre geçirilirse kişi savunma yapma hakkını kaybeder.
Soruşturma ve Disiplin Cezası Verme Zamanaşımı
Bir suç işlendiği öğrenildiğinde amir doğrudan bir ceza veremez. Öncelikle soruşturma açılmalı ve bu soruşturma sonucunda bir cezaya karar verilmelidir. Soruşturma açmak ise belirli zamanaşımı sürelerine tabidir. Cezalara göre bu süreler, fiilin öğrenildiği tarihten itibaren şu şekildedir:
- Uyarma cezası için 1 ay
- Kınama için 1 ay
- Aylıktan kesme için 1 ay
- Kademe ilerlemesinin durdurulması için 1 ay
- Devlet memurluğundan çıkarma cezası için 6 ay,
Bu süreler geçtiği takdirde o fiil için soruşturma şansı kalmamış olur. Fiilin işlendiği tarihin üzerinden 2 yıl geçmesiyle de herhangi bir cezaya hükmedilmesi olanaksız hale gelmektedir.
Disiplin Cezası Vermeye Yetkili Kişiler ve Disiplin Kurulu
Disiplin soruşturmasına yetkili, memurun suçu işlediği andaki amiri veya onu yetkilendirdiği kişidir. Ceza vermeye yetkili olanlar ise:
- Uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezaları için amirler
- kademe ilerlemesinin durdurulması cezası için memurun bağlı olduğu kurumdaki disiplin kurullarıdır.
- Devlet memurluğundan çıkarma cezası ise amirlerin talebi üzerine Yüksek Disiplin Kurulu kararı ile verilir.
İl ve ilçelerde verilen disiplin cezalarını değerlendirmek ve disiplin cezalarına yapılan bazı itirazları değerlendirmek için disiplin kurulları oluşturulmuştur. Disiplin Kurulu ve Yüksek Disiplin Kurulunun ceza verme yetkisi bulunmamaktadır. Kurullar kendilerine iletilen talepleri kabul veya ret ile görevlendirilmiştir. Cezanın reddedilmesi halinde de yeni cezaya yine amirler karar vermektedir.
Kurulların görev ve yetkileri kanunda şu şekilde sayılmıştır:
- Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasının,
- Uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezalarına karşı yapılan itirazların,
- Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasının özlük dosyasından çıkarılması taleplerinin değerlendirilmesi
Yüksek Disiplin kurulları ise:
- Amirlerin isteği üzerine devlet memurluğundan çıkarma cezalarını ve
- Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasına karşı yapılan itirazları değerlendirmeye yetkilidir.
Disiplin cezası verilmesi üzerine hakkında ceza verilen kişi 7 gün içinde kurullara itiraz edebilir. 7 gün içinde itiraz edilmemesi üzerine ceza kararı kesinleşir, bu tarihten sonra artık itiraz yolu kapanmıştır. İtiraz edilen kurul, dilekçenin verilmesi üzerine 30 gün içinde gerekli değerlendirmeleri yaparak kararını verir. İtiraz kabul edildiği takdirde cezayı vermiş olan amir ya da kurumun cezayı yeniden değerlendirmesi gerekir. Bu süreçten sonra ceza hafifletilebilir, başka bir cezaya çevrilebilir ya da tamamen kaldırılabilir.
İdare Davası Süreci
Tüm idari işlemlerde olduğu gibi disiplin işlemleri de hukuka ve gerçeğe uygun olmalıdır. İdari işleme maruz kalan taraf çıkan sonucu uygun bulmuyorsa yanlışlığın düzeltilmesi için dava açar. Bu davalara idare mahkemeleri bakmaktadır. Kurula edilen itirazın reddedilmesi üzerine veya disiplin cezasının verildiği tarihten itibaren doğrudan 60 gün içinde dava açılabilir.
